Η ανήλικη παραβατικότητα, σε διεθνές επίπεδο, αποτελεί αντικείμενο επισταμένης μελέτης. Συνιστά αδιαμφισβήτητα ένα φαινόμενο κοινωνικής παθογένειας, το οποίο πρέπει να μας απασχολήσει όλους κυρίως λόγω των συνεπειών που επιφέρει στο κοινωνικό σύνολο, τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο.

Συνέντευξη στην Κέλλυ Σαουάχ-Μαραγκουδάκη 

H Aγγελική Καρδαρά, Διδάκτωρ του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ ΕΚΠΑ και Τακτική Επιστημονική Συνεργάτιδα Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης αναφέρει την πηγή αυτής της ανεξέλεγκτης συμπεριφοράς των νέων, σκιαγραφεί το προφίλ των θυτών, ενώ παράλληλα αναλύει και τα προληπτικά μέτρα που μπορούν να ληφθούν από την ελληνική κοινωνία για την αντιμετώπιση του φαινομένου.

Ανήλικη παραβατικότητα – Η νέα μάστιγα της εποχής;

Η συγγραφέας του βιβλίου «Νέοι παγιδευμένοι στα παιχνίδια της βίας: Εγκλήματα με Δράστες και Θύματα Νέους» εξηγεί πως σε διεθνές επίπεδο η ανήλικη παραβατικότητα ορίζεται ως συμμετοχή σε έκνομες συμπεριφορές, ή δραστηριότητες, ενός ανήλικου ατόμου, κατά κανόνα μεταξύ 10 και 17 ετών, με το νομικό σύστημα κάθε χώρας να θέτει βέβαια τα δικά του ηλικιακά όρια. Στους ανήλικους παραβάτες περιλαμβάνονται τα άτομα που έχουν την οριζόμενη στον νομό ηλικία και έρχονται σε σύγκρουση με τον νόμο.»

«Το φαινόμενο της νεανικής παραβατικότητας είναι διαχρονικό και οικουμενικό. Δεν εντοπίζεται δηλαδή μόνο στις σύγχρονες κοινωνίες, αλλά όπως και σε όλες τις μορφές εγκληματικότητας, οι ρίζες του είναι βαθιές, δεδομένου ότι έγκλημα και κοινωνία είναι δύο έννοιες απολύτως συνυφασμένες μεταξύ τους. Η ανήλικη παραβατικότητα διαπιστώνεται ότι χρονολογείται ήδη από το 306 π.Χ. στη Ρώμη, όπου μεταξύ των πρώτων νόμων των Ρωμαίων υπήρχαν ειδικές διατάξεις για τους ανήλικους που έκλεβαν.  Αναγνώριζαν όμως ότι η ευθύνη των ανηλίκων ήταν περιορισμένη.

Επιχειρώντας μία ιστορική αναδρομή να αναφερθεί ότι στα τέλη του 19ου αιώνα και περισσότερο στη διάρκεια του 2ου αιώνα επικράτησε η άποψη ότι τα ανήλικα άτομα διαφέρουν θεμελιακά από τους ενήλικους και γι’ αυτό  έχουν ανάγκη από ιδιαίτερη μεταχείριση τόσο από τον νομοθέτη όσο και από τον δικαστή. Ως εκ τούτου δημιουργήθηκαν εναλλακτικές ποινικοσωφρονιστικές δυνατότητες, άσυλα και ορφανοτροφεία για τα παιδιά. Το έτος 1899 έλαβε χώρα μία πολύ σημαντική εξέλιξη, καθώς  ιδρύθηκε το πρώτο, σε παγκόσμιο επίπεδο, Δικαστήριο Ανηλίκων (juvenile court) στo Ιλινόι των ΗΠΑ.»

Διαβάστε επίσης: Σχολικός εκφοβισμός – Όταν οι ανήλικοι βγάζουν μαχαίρια στο σχολείο

Ανήλικος παραβάτης ή ανήλικος εγκληματίας;

Η ανάλυση του φαινομένου της νεανικής παραβατικότητας αποτελεί, αναμφίβολα, ένα πολύ μεγάλο «κεφάλαιο» για την επιστημονική κοινότητα.

«Επιλέγουμε να χρησιμοποιούμε τον όρο ”παραβατικότητα” αντί του όρου ”εγκληματικότητα” για την αποφυγή του στιγματισμού των νέων.» Η κυρία Καρδαρά υιοθετεί την επιστημονική άποψη ότι οι ανήλικοι λόγω μειωμένου καταλογισμού δεν μπορούν να θεωρηθούν άτομα που δρουν ενσυνείδητα με πλήρη βούληση, αφού ακόμα βρίσκονται σε φάση διαμόρφωσης της προσωπικότητάς τους και ουσιαστικά δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 14 Π.Κ.^[1]

«Η χρήση του όρου ”εγκληματικότητα” μπορεί να επιδράσει αρνητικά στον ανήλικο και να αποτελέσει τροχοπέδη στην ομαλή ανάπτυξη του και την κοινωνική του επανένταξη, εξαιτίας της στιγματιστικής λειτουργίας της έννοιας ”εγκληματίας” στον ψυχισμό του», συνεχίζει.

⇒Ποια είναι η πηγή της ανεξέλεγκτης αποκλίνουσας συμπεριφοράς των νέων; 

⇒Ποιο είναι το προφίλ των ανήλικων παραβατών σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία; 

⇒Με ποιον τρόπο η οργανωμένη Πολιτεία θα προβεί στην πρόληψη/πάταξη του φαινομένου; 

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στο health4u.gr